شناختِ موسیقیِ بلوز (قسمت سوم): بلوزِ نواحی
بلوزِ دلتای می سی سی پی: معمای کید بیلی
کید بیلی1 اسرارآمیزترین نام در میانِ آغازگران، یا به اصطلاح پایونیرهای موسیقیِ بلوز است. از کید بیلی هیچ زندگینامهیي در هیچ منبعِ معتبري وجود ندارد تا جایي که بسیاري او را شخصیتي خیالی و نامي مستعار میپندارند. این نام اصلاً مرتبط است با پنج قطعهی بسیار مهمِ بلوزِ دلتای می سی سی پی که در زمانِ خود منتشر نشدند. محققیني مثلِ دیوید ایوانز، گایل واردلو، و جو کالیکات، بر اساسِ شواهدِ بهدستآمده از تحقیقاتِ شفاهی وجودِ شخصي به نامِ کید بیلی را تأیید کردهاند. به گفتهی ایوانز، تعدادي از پیشکسوتان اذعان کردهاند که زماني او را میشناختند هر چند بیمیل بودند سخني دربارهی او بگویند2. واردلو از شخصي به نامِ کید سخن میگوید که گاه به نامِ ویلی براون3 با گروهِ سهنفرهی، چارلی پتن4، ویلی براون و سان هاوس5 (هر سه از بزرگانِ پیشکسوتِ بلوزِ دلتای می سی سی پی) همکاری میکرد.6 نظرِ واردلو نمیتواند صحیح باشد زیرا سان هاوس در مصاحبهیي به صراحت تأکید کرده که تنها یک ویلی براون را به یاد میآورد و صدای کید بیلی همان صدای ویلی براون است.7 کالیکات به دو مردِ کوتوله (دارای نانیسم) اشاره میکند که به همین عنوان در سالِ 1929 در شهرِ ممفیس موسیقی ضبط کردهاند.8 با این حال، در سال 1988 محققي به نامِ جان کاولی نخستین کسي بود که مستنداتِ کاملي در رابطه با مستعار بودنِ نامِ کید بیلی بر اساسِ اسناد و اوراقِ کپی رایت منتشر کرد.9 او در کتابش نامِ واقعیِ یازده هنرمندي را فاش کرد که در نوشتن و اجرای پنج قطعهی ضبطشده اما منتشرنشدهی مربوط به ژانویهی سالِ 1930 توسطِ برونسویک، همکاری داشتهاند. از این پنج اثر دوتایشان که از تأثیرگذارترین قطعاتِ تاریخِ موسیقیِ بلوز هستند، بعدها رسماً به نامِ کید بیلی منشر شد، علاوه بر این، نامِ کید بیلی به عنوانِ مؤلف و مصنفِ یکي دیگر از این قطعات هم در اوراقِ کپی رایت ذکر شده. از دو قطعهیي که رسماً به نامِ کید بیلی منتشر شد؛ یکي قطعهیي است به نامِ Mississippi Bottom Blues. در اوراقِ کپی رایت مربوط به این اثر، نامِ کید مک کوی به عنوانِ خالقِ آن ثبت شده در حالي که خودِ اثر به نامِ کید بیلی منتشر شده است. جالب اینکه حتی اسمِ کید مک کوی هم در اینجا واقعی نیست. یعنی: کید بیلی نامي مستعار برای یک نامِ مستعارِدیگر است! شواهد اما، چه میگویند؟ در قطعهی Mississippi Bottom Blues یک خطِ ماندولینِ بسیار استادانه شنیده میشود که اکثرِ کارشناسان معتقدند نمیتواند کارِ کسي جز چارلی مک کوی باشد. چارلی مک کوی (1950-1909) در کنارِ یانک ریچل (1997-1910) و جانی «من» یانگ (1974-1918) از جملهی بزرگترین نوازندگانِ ماندولین در تاریخِ موسیقیِ بلوز است. پس یکي از احتمالات این است که قطعهی Mississippi Bottom Blues اثرِ چارلی مک کوی باشد در حالي که ناماش در اوراقِ کپی رایت کید مک کوی ثبت شده.
خودِ کید مک کوی باز در عینِ حال نامي مشهور بوده اما، نه در عرصهی موسیقی. کید مک کوی میتواند اصلا از نامِ فامیلیِ یک مشتزنِ سفیدپوستِ مشهور به نامِ چارلز کید مک کوی اقتباس شده باشد. سان هاوس در مصاحبهیي که ذکرش رفت ادعا کرده که Mississippi Bottom Blues اثرِ ویلی براون است و توسطِ ویلی براون و چارلی پتن اجرا شده. به رغمِ نظرِ ساون هاوسِ بزرگ اما بسیاري صاحبنظران اعتقاد دارند که ویلی براون و کید بیلیِ دو اثرِ یادشده از نظرِ صدادهی کاملاً از هم متمایز هستند.
قطعهی دوم، از قطعاتِ منسوب به کید بیلی، Rowdy Blues نام دارد. تاریخِ ضبطِ هر دو قطعه در اسنادِ مربوط به کپی رایت بیستوسومِ ژانویهی 1930 ثبت شده. در اوراقِ کپی رایت نوشته شده که موسیقی و کلامِ این قطعه اثرِ شخصي به نامِ باب جونز است. باب جونز بر خلافِ کید مک کوی در ترانهی Mississippi Bottom Blues اسمي مستعار نیست بل، شخصي واقعی است. مشکل اما این است که باب جونز اصلاً موزیسین نیست! باب جونز نامِ یک مدیرِ اجراییِ ضبط و نشرِ موسیقیِ آن زمان است.
هرچند سان هاوس این ترانه را نیز به ویلی براون (که از نظرِ او همان کید بیلی است) نسبت میدهد اما به نظر میرسد این انتساب بیشتر به علتِ شباهتِ قطعهی موردِ بحث با دو اثر از ویلی براون به نامهای “M & O Blues” و “Future Blues” باشد از طرفي اما همین شباهت میتواند ظنِ صحتِ گفتهی سان هاوس را تقویت کند، خصوصاً که قطعهی موردِ بحث شباهتِ بسیار زیادي به اثري معروف نوشتهی چارلی پتن [دیگر همکارِ جمعِ سهنفریِ سان هاوس – ویلی براون (کید بیلی؟) – چارلی پتن] به نامِ “Pony Blues” دارد.
پیشتر ذکر شد که به جز دو قطعهیي که از آن سخن گفتیم، در اوراقِ مربوط به کپی رایتِ قطعهی سوم از پنج اثرِ موردِ بحث، قطعهیي به نامِ Long Train، که با صدای رابرت ویلکینز (Robert Wilkins) – یکي از بزرگانِ وقتِ بلوز – ضبط و به همین نام منتشر شده نامِ کید بیلی به عنوانِ مؤلف و مصنفِ این اثر (و نه اجراکنندهی آن) دیده میشود. نکتهی اخیر مسلماً هیچ پرتوي بر معمای کید بیلی نمیافکند جز اینکه آن را پیچیدهتر میکند.
(وقتِ آن است که فیلمي دربارهی کید بلی در ژانرِ معمایی بسازیم!) بنابراین، به طورِ کلی در رابطه با کید بیلی فرضیههای زیر مطرح است:
1- کید بیلی به عنوانِ یکي از بزرگانِ اولیهی موسیقیِ بلوز شخصي واقعی است هر چند شواهدِ مستندي از وجودِ او، به جز این سه اثرِ ضبطشده در دست نیست.
2- کید بیلی نامِ مستعارِ چارلی مک کوی است.
3- کید بیلی نامِ مستعارِ ویلی براون است.
حقیقتي که نمیتوان انکار کرد اما این است که آثارِ کید بیلی، چه دو اثري که اجرا کرده و چه تک-آهنگي که برای رابرت ویلکینز ساخته، هر سه از مهمترین و حتی پیشروترین آثارِ تاریخِ موسیقیِ بلوزاند، خواه این شخص واقعاً وجود داشته یانه. آثاري که تاکنون هرگز از اهمیتشان کاسته نشده و بارها و بارها توسطِ بزرگانِ معاصرِ بلوز اجرای مجدد شدهاند.
پانوشتها: